یکی از القاب امام چهارم علیه السلام، ‌"زین العابدین" است. با وجود اینکه اهل بیت علیهم السلام همگی، از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله تا حضرت مهدی علیه السلام، همگی زینت عابدین هستند، اما این صفت در نظر و گفتار مردم برای این امام بازگو شد و برای مردم جلوه‌ نمود. از این جهت یاد کردن از حضرت سجاد علیه السلام می‌تواند زمینه تحول را در نحوه عبادت کردن ما فراهم آورد.

درسی که از "زین العابدین" می‌گیریم

لقب زین العابدین، نشانگر این درس بزرگ نیز هست که عبادت عبادت کنندگان همیشه زیبا نیست؛ در حالیکه که عبادت امام سجاد علیه السلام زیبا بوده است، به گونه‌ای که مردم به آن علاقمند بوده‌اند و ایشان را تاج سر (زینت بخش) عابدان می‌دانسته‌اند. از اینجا می‌آموزیم که هر عابدی، زیبا نیست، ما می‌توانیم عابد باشیم و زیبا نباشیم؛ می‌توانیم عابد باشیم و عبادتمان زیبا نیز باشد.


دعاهای زیبا

یکی از عبادات مهم، ‌دعاست و صحیفه سجادیه پر است از دعاهای پرتناسبی که آن حضرت برای ما به یادگار گذاشته‌اند. این دعاها، زیباترین دعاهایی است که بشر در طول تاریخ با آن خدا را خوانده است و طراوت آن برای خوانندگان باقی است؛ البته دعاهای آن حضرت مجموعه‌ای وسیعتر از صحیفه است؛ مثل دعای زیبای ابوحمزه ثمالی که در صحیفه وجود ندارد.
توجه به اینکه امام چهارم ما "زین العابدین" بوده است،‌ توجهی درونی و از نوع محاسبه‌ نفس است و در عین حال به ظواهر نماز خود نیز توجه داشته باشیم که زیبا باشد و حالات ما بعد از آن نیز زیبا باشد و ما را به زیبایی سوق دهد


عبادات زیبا را از امام چهارم بیاموزیم

اما درسی که از زین العابدین علیه السلام می‌آموزیم آن است که هم در دعا و هم در سایر عبادات، عباداتی زیبا داشته باشیم. از اینجاست که متوجه می‌شویم که چهره ی عبوس، شایسته و زیبنده عبادتگران نیست. بعد از عبادات باید حالتی شاد داشته باشیم و نماز و روزه ما باید باعث فرخندگی، شادکامی و باز شدن روحیه ما شود. آن کسی که بعد از عبادتها،‌ عصبی می‌شود از این جهت دارای نقص است و لقب زین العابدین علیه السلام ذهن‌آویزی است که در این راه به ما کمک می‌کند.

البته منظور آن نیست که عبادات خود را به نیت زیبا بودن انجام دهیم یا ذهنیات مردم را ملاک رفتارهای عبادی خود کنیم، بلکه توجه به اینکه امام چهارم ما "زین العابدین" بوده است،‌ توجهی درونی و از نوع محاسبه‌ نفس است و در عین حال به ظواهر نماز خود نیز توجه داشته باشیم که زیبا باشد و حالات ما بعد از آن نیز زیبا باشد و ما را به زیبایی سوق دهد.

توجه به زینت بودن عبادات، باعث می‌شود که هم در وضعیت ظاهری خود به هنگام عبادات اهمیت بیشتری دهیم و مثلا با لباسهای تمیز و زیبا نماز بخوانیم و هم مراقب حالات و روحیات خود در درون و بعد از عبادات باشیم. دوستداران امام چهارم علیه السلام یکی از تفکراتشان آن است درباره یکایک عباداتمان بیندیشیم که به چه نحو می‌توانیم آنها را زیباتر انجام دهیم. همانطور که عبادات منحصر به نماز و روزه نیست، هر کدام از عبادات را نیز به نحوه‌ای می‌توان زیبا کرد. میلاد زین العابدین علیه السلام زمان خوبی است که ما دوستداران ایشان به فکر اصلاح عبادات خود بیفتیم.


 

نویسنده :روح الله رستگارصفت

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان