نماز یک عبادت است و صرفاً نباید به نماز یک نگاه تعبدی داشته باشیم. نماز گفتگو و راز و نیاز با خالق و سپاسگذاری از نعمت های فراوان او.یک مثال: اگر فردی در یک حالت سخت و ناراحتی به شما کمک کند و یا در همه عمر فقط یک بار شما را از یک رنج  و محنت نجات دهد شما تا آخر عمر در این فکر هستید که چگونه عمل او را جبران کنید. پس ما که اصلاً وجود نداشتیم و خداوند ما را بوجود آورد، به ما قلب، گوش، پا، دست، عقل و ... داد نباید شکرگذار خداوند باشیم؟لحظه ای این نعمت را از خود بگیریم مثلاً چشم خود را ببندیم و راه برویم. پس در مقابل این هم نعمت های بی کران الهی باید به گونه ای و آن طور که خداوند دوست دارد از او تشکر کنیم. (برگرفته از کتاب تفسیر نماز، محسن قرائتی)

- آیا پیامبران پیش از پیامبر اسلام (ص) نماز داشته اند؟

- نماز حضرت آدم (ع): از صحف حضرت ادریس نقل شده که در نخستین روز اقامت حضرت آدم و حضرت حواء در زمین، خداوند، نماز عصر و مغرب و عشاء را مجموعاً 50 رکعت، به حضرت آدم واجب کرد. (بحارالأنوار، ج 11، ص 196)

- نماز حضرت ادریس (ع): در روایتی امام صادق (ع): به یکی از یاران خود سفارش می فرمایند: وقتی به مسجد کوفه شرفیاب شدی به مسجد سهله نیز برو در آنجا نماز بخوان و از خدا طلب حاجت کن زیرا مسجد سهله خانه حضرت ادریس است که در آن خیاطی می کرد و در آن نماز می گذارد. (بحار الأنوار، ج 11، ص 28)

- نماز حضرت نوح (ع): کشتی حضرت نوح دارای پنجره ها و سوراخ هایی بود که از آن نور خورشید به داخل منعکس می‌گشت و از این طریق وقت نماز را تشخیص می دادند. (بحارالأنوار، ج 11، ص 3303)

* آنچه از این روایات و آیات نتیجه می شود اینکه تمامی یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر الهی با نماز مأنوس و سفارش کننده به آن بودند.

- نماز حضرت ابراهیم (ع): حضرت ابراهیم (ع) آنگاه که همسر و فرزند خود را در کنار کعبه نو بنیاد رها کرده دست به دعا برد و با خدای متعال چنین سخن گفت: خدایا! من در کنار خانه ات خاندان خود را در سرزمینی غیر حاصلخیز ترکت نمودم، تا نماز را به پا دارند، پس دلهای مردم را در گرو (هوای) آناان قرار ده. (ابراهیم، آیه 37)

- نماز حضرت اسماعیل (ع): قرآن کریم حضرت اسماعیل را از این جهت می ستاید که او خاندان خود را به نماز توصیه می فرمود. (مریم، آیه 54)

- نماز حضرت اسحاق (ع) و حضرت یعقوب (ع) و حضرت لوط (ع): قرآن کریم بعد از اشاره به تاریخ این سه نبی می فرماید: آنان را پیشوایانی قرار دادیم که مردم را به مکتب ما هدایت می کنند و به آنان انجام نیکی ها و اقامه نماز و اداء زکات را الهام نمودیم. (انبیاء، آیه 37)

- نماز حضرت موسی (ع): وقتی حضرت موسی (ع) به کوه طور آمد و پیام رسالت را دریافت داشت و مأمور به بیرون آوردن کفش و رعایت احترام آن مکان مقدس گردید خداوند متعال به او فرمود: من خدای یکتایم  پس مرا عبادت کن و نماز را به پا دار. (طه، آیه 14)

- نماز حضرت لقمان: حضرت لقمان ضمن وصایای حکیمانه خود به فرزندش چنین می فرماید: ای فرزندم نماز را بپادار. (لقمان، آیه 17)

- نماز حضرت زکریا (ع): قرآن کریم می گوید در حالی که زکریا در محراب عبادت خود به نماز مشغول بود ملائکه بشارت تولد یحیی را از سوی خدا ره او دادند. (آل عمران، آیه 38)

از چه زمان نماز به این صورت شرعی و واجب گردید: (شکل کنونی نماز)

مشهور چنین است که حکم وجوب نماز را پیامبر اکرم (ص) در سفر آسمانی (شب معراج) و در لیله اسراء دریافت کرد و به مسلمانان ابلاغ نمود.

از سوئی دیگر صفحات نخستین تاریخ اسلام تصویرهایی از نماز پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) و حضرت خدیجه (س) را پیش روی قریش و در کنار کعبه در خود جای داده است.

در این جا این سؤال مطرح می شود که چگونه مسلمانان نخستین، از روزهای نخست، نماز می گذاردند؟ و نماز آنها چگونه بود؟

علامه طباطبایی (ره) می فرماید:

«در بعضی از روایات چنین آمده است: پیامبر اکرم (ص) نماز مغرب را در مسجد الحرام خواند و سپس سفر به مسجدالأقصی را آغاز نمود و منافاتی بین نماز او در مکه قبل از إسرا و روایاتی که می گوید نمازهای پنج گانه در لیله إسراء واجب نشده نیست. زیرا اصل نماز قبل از این تاریخ واجب بوده است اما تعیین رکعات و نظم کنونی نماز در این شب انجام شده است، همانگونه که آیات: (سوره علق می فرماید: أرأیت الذی ینهی عبداً اذا صلی) که دلالت بر نماز پیامبر قبل از هجرت و در اوائل بعثت و مزاحمت افراد با این عمل دارد)

و روایات (دالّ بر اینکه پیامبر اکرم (ص) قبل از علی و خدیجه (ع) و ابوطالب و جعفر و ... در مسجدالحرام نماز می خواند (بحارالأنوار، ج 8، 179)

اهمیت نماز

در اهمیت نماز همین بس که این عبادت عظیم را در 102 جای از قرآن کریم آن را یادآوری فرموده. (اسرارالصلاه، ص 51)

و همچنین در قرآن کریم در سوره عنکبوت آیه 45 اشاره به اهمیت و روح نماز دارد. خطاب به پیامبر (ص) می فرماید: ... أَقِمِ الصلاة أنَّ الصلاة تنهی عَنِ الفحشاء و المنکر و ... (عنکبوت، آیه 45)«نماز را به پادار، همانا نماز است که انسان را از گناه و فحشاء و منکر باز می دارد.

و همچنین در اهمیت نماز به همین روایات اکتفاء می کنیم که

پیامبر اکرم (ص): إن قُبِلَت قبِلَ ما سواها و إن رُدَّت رُدَّ ما سواها. «اگر نماز انسان قبول شد بقیه اعمال نیز قبول می شود و اگر نماز رد شد بقیه اعمال نیز رد می شود.

تهیه و تنظیم : آقای محسن تمدن